Moja nieMOC

Program rozwoju
odporności psychicznej dzieci i młodzieży

Pilotażowe badanie
odporności psychicznej dzieci i młodzieży

Krok pierwszy: „Nie potrafię”

Jest źle – i mówią o tym wszystkie dostępne badania dotyczące stanu psychicznego dzieci i młodzieży w Polsce.

Badania CBOS i innych instytucji, z lat 2021-2022 wyraźnie wskazywały na pogłębiające się problemy – stany lękowe, depresyjne, poczucie bezradności.

Dlatego tym intensywniej szukaliśmy sposobów na to, jak wspierać rozwój czynników ochronnych, które mogą stać się dla młodych ludzi tarczą – nie gwarantującą życia bez trudności, ale dającą siłę, by się z nimi mierzyć. Naszą koncentrację skierowaliśmy na pojęcie prężności psychicznej.

Prężność rozumiemy jako zestaw kompetencji i cech, które pozwalają dzieciom i młodzieży lepiej radzić sobie z wyzwaniami. Na prężność składają się:  optymistyczne nastawienie i energia, świadomość kompetencji osobistych  i tolerancja trudnych emocji, wytrwałość i determinacja w działaniu, poczucie humoru i otwartość na nowe doświadczenia.

Fundacja w 2022 przeprowadziła pilotażowe badania prężności psychicznej dzieci i młodzieży w wieku 12–18 lat.

Wyniki naszej pilotażowej grupy z terenu Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego były spójne z wynikami ogólnopolskimi.

Niski poziom prężności wykazano u aż 42% badanych dzieci i młodzieży.

Gdy dodaliśmy do tego dane o obniżonym nastroju (31%) oraz trudności w mówieniu o swoich emocjach i potrzebach (27%), otrzymaliśmy niepokojący obraz pogłębiającego się kryzysu psychicznego.

Raport z badania

Poznaj wnioski z pilotażowego badania prężności psychicznej młodzieży w województwie śląskim i sprawdź, jakie działania naprawdę wspierają odporność psychiczną

Pobierz pełen raport >>

Krok drugi:
„Kiedy jest odrobinę lepiej?”

Krok trzeci:
„A może jednak spróbuję”

Krok czwarty:
„Najtrudniejszy bo pierwszy”

Myślenie o problemie w skali globalnej paraliżuje.
Każde rozwiązanie wydaje się zbyt małe, by coś zmienić. Dlatego działamy lokalnie. Testujemy, sprawdzamy, rozmawiamy. A potem – wdrażamy.
I pytamy: Kiedy jest choć odrobinę lepiej?

Co się dzieje, kiedy młodzież zaczyna reagować, angażować się, mówić, że pojawiło się więcej energii, radości, nadziei?
Z naszych doświadczeń wynika, że „magia” zaczyna się wtedy, gdy dzieci i młodzież zyskują poczucie wspólnoty i sprawczości.

Kiedy czują, że ktoś dorosły – nawet taki, który wydaje się mądrzejszy i silniejszy – wierzy w nich, widzi ich siłę i dobro, docenia, jak radzą sobie w tej trudnej rzeczywistości.

I kiedy wiedzą, że nie są sami. Że mają obok siebie koleżankę lub kolegę, który czuje podobnie – czasem pomimo braku mocy, wstaje i próbuje.

Sposobów na wspieranie dzieci i młodzieży jest tyle, ilu ludzi dobrej woli. W programie Ambasadorów nieMożliwego korzystamy z inspiracji fińskiego psychiatry Bena Furmana i jego metody Kids’ Skills.

To podejście, które pokazuje dzieciom, że nie muszą pracować nad problemami – mogą rozwijać umiejętności, które im te problemy pomogą przezwyciężyć. To także metoda, która uwalnia dorosłych od pułapki skupiania się na deficytach i zaburzeniach.

Zamiast tego – koncentrujemy się na potencjale, talentach i mocnych stronach, które w młodych ludziach już są.
Towarzyszymy im – zwłaszcza wtedy, gdy jest trudno. Gdy emocje nie pozwalają spać, a co dopiero rozmawiać.

Najtrudniej zacząć.
Często najwięcej ludzi pojawia się na mecie – oklaskując sukces, nie widząc po drodze porażek, zmęczenia i prób.

Dlatego zapraszamy Was, byście towarzyszyli nam od początku tej drogi. W ramach pilotażu nie tylko zbadaliśmy poziom prężności psychicznej dzieci i młodzieży, ale również rozmawialiśmy z uczestnikami badania, by lepiej zrozumieć, co naprawdę wspiera ich odporność psychiczną.

Dzięki zestawieniu wyników badań z głosami młodych ludzi wyznaczyliśmy dwa kluczowe obszary, które mają realny wpływ na budowanie ich siły psychicznej. W oparciu o te wnioski opracowaliśmy program warsztatów rozwoju odporności psychicznej, który zawiera: trzy skrypty szkoleniowe – gotowe narzędzia dla osób prowadzących warsztaty z młodzieżą w wieku 12–18 lat.

Skrypty warsztatów Moja nieMOC

Badanie odporności psychicznej
dzieci i młodzieży z województwa śląskiego 2025

Dzieci i młodzież każdego dnia uczą się radzić sobie ze zmianami, emocjami, wyzwaniami w relacjach i w szkole. To, co im w tym najbardziej pomaga, to odporność psychiczna – czyli zdolność do odnajdywania siły w sobie, szukania rozwiązań i powracania do równowagi nawet po trudnych chwilach. I właśnie tę umiejętność chcemy wspierać i rozwijać.

Dlatego rozpoczynamy nową edycję badania odporności psychicznej w szkołach województwa śląskiego.

Przejdź do strony badania >>

Fundator programu

Projekt jest finansowany w ramach Programu „Fundusz pomocowy dla organizacji pozarządowych oraz inicjatyw obywatelskich 2022-23”, utworzonego przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności, realizowanego przez Fundację Edukacja dla Demokracji.

Kontakt

W przypadku pytań prosimy o kontakt z
Agatą Gemser-Wrębiak
Dyrektor Centrum Motywacyjno-Profilaktycznego
im. dr. Bena Furmana

Publikacja jest dostępna na licencji Creative Common. Uznanie autorstwa 4.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz autorów Fundacji Pomocy Dzieciom ULICA oraz Fundacji Edukacja dla Demokracji. Zezwala się na dowolne wykorzystanie treści – pod warunkiem zachowanie niniejszej informacji licencyjnej i wskazania autorów jako właścicieli praw do tekstu. Treść licencji jest dostępna na stronie.